Z uwagi na często wybuchające pożary w bielskich i bialskich fabrykach, w styczniu 1863 roku, podczas zgromadzenia Bielitz Bialaer Turnverein – Bielsko-Bialskiego Towarzystwa Gimnastycznego podjęto uchwałę o wystąpieniu do władz obu miast z wnioskiem o… Dowiedz się więcej »Pierwsza remiza w Bielsku
Pod koniec XIX wieku jednym z najważniejszych zakładów przemysłowych branży metalowej w Białej była fabryka maszyn i odlewnia żelaza Edmunda Schmeji. Edmund Schmeja urodził się w 1837 roku jako syn sukiennika i mistrza przędzalniczego Johanna… Dowiedz się więcej »Fabryka konstruktora Edmunda Schmeji
W drugiej połowie XIX wieku Bielsko było prężnie rozwijającym się ośrodkiem przemysłowym monarchii austro-węgierskiej. Głównym problemem miasta w tamtym okresie był brak zorganizowanej komunikacji publicznej. W 1884 roku na sesji Rady Miejskiej pojawił się projekt… Dowiedz się więcej »Bielskie tramwaje
Bardzo dużym problemem medycyny międzywojennej były gruźlica, zaliczana wówczas do chorób społecznych, ze względu na jej masowe występowanie. Wysiłek administracji państwowej w zwalczaniu choroby sprowadzał się przeważnie do działań sanitarnych, a główny ciężar walki spoczywał… Dowiedz się więcej »Przychodnia przeciwgruźlicza w Bielsku
W latach 1909 – 1910 w Bielsku przy ówczesnej ulicy Schneidera wybudowano dla niemieckiego towarzystwa społecznego Nordmark dwupiętrową kamienicę. W budynku wzniesionym według projektu inż. Ernesta Langera z Borbeck w Nadrenii, towarzystwo otworzyło internat dla… Dowiedz się więcej »Internat towarzystwa Nordmark
Mieszczańska kamieniczka przy zbiegu obecnych ulic Orkana i Wzgórze została wybudowana w drugiej połowie XVIII wieku dla kupca i fabrykanta ceraty Jana Bartelmussa. Późnobarokowy budynek o miękkim, opływowym zarysie fasady zwieńczonej trójkątnym szczytem został wzniesiony… Dowiedz się więcej »Kamieniczka Kałuży
Modernistyczną kamienicę przy zbiegu obecnych ulic Jana III Sobieskiego i 3 Pułku Strzelców Podhalańskich wybudowano w latach 1928-1930. Budynek wzniesiono na mocy rozporządzenia wykonawczego marszałka Józefa Piłsudskiego do ustawy O zakwaterowaniu wojska w czasie pokoju.… Dowiedz się więcej »Dom Oficerski
Pierwsi wyznawcy judaizmu zamieszkali w Bielsku w drugiej połowie XVIII wieku. Wynikało to z dużej atrakcyjności gospodarczej miasta w tamtym okresie. Z upływem lat liczba mieszkańców pochodzenia żydowskiego stale rosła. W 1790 roku w Bielsku… Dowiedz się więcej »Izraelicka Gmina Wyznaniowa
Tradycje teatralne Bielska sięgają 1791 roku, kiedy to w mieście powstała pierwsza prywatna scena Daniela Eisenberga – austriackiego przedsiębiorcy teatralnego. W latach 1813 – 1836 na terenie Dolnego Przedmieścia, w zaadaptowanych pomieszczeniach browaru książęcego, działał… Dowiedz się więcej »Teatr Miejski w Bielsku
Około 1802 roku przyszedł na świat Leopold Baum, syn Marii i Jonasa Bauma kupca wełnianego, żydowskiego pochodzenia. Młody Leopold w latach 1819-1822 uczył się zawodu sukiennika w warsztacie Johanna Davida Schneidera. W styczniu 1830 roku… Dowiedz się więcej »Fabryka Leopolda Bauma
W latach 1903-1904 przy placu Franciszka naprzeciwko hotelu Pod Czarnym Orłem wybudowano narożną, trzypiętrową kamienicę. Budynek został wzniesiony dla Michaela Neumanna, jednego z najbogatszych mieszkańców Białej, właściciela młyna parowego. Projekt kamienicy wykonał urodzony w Jasienicy… Dowiedz się więcej »Kamienica Neumanna – zakupy u „Tanewskiego”
Na początku lat dwudziestych XIX wieku do Białej przybył postrzygacz sukna Johann Georg Lukas, syn rzeźnika z Budziszyna w Saksonii. Będący w trakcie tradycyjnej wędrówki czeladniczej najprawdopodobniej zatrudnił się w warsztacie bialskiego postrzygacza Antoniego Ignacego… Dowiedz się więcej »Fabryka Lukasa i pierwsza maszyna parowa w Galicji
W związku z wybudowaniem w latach 1772 – 1785 traktu cesarskiego łączącego Wiedeń i Lwów, przy obecnej ulicy 11 Listopada na Nowym Rynku w Białej, na początku XIX wieku wzniesiono budynek zajazdu. Pół wieku później… Dowiedz się więcej »Hotel Pod Orłem
Na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku fabryka sukna na Leszczynach, prowadzona przez braci Josefa i Franza Strzygowskich, odnosiła wielkie sukcesy na rynku sukienniczym. Okres prosperity zakończył się jednak w 1872 roku, kiedy to… Dowiedz się więcej »Kamienica Josefine Strzygowski
Od 1884 roku Dawid Feiner, kupiec żydowskiego pochodzenia, wraz z żoną Teresą prowadzili mały skład towarów kolonialnych i kawy. Dzięki ich wielkiemu zaangażowaniu skład z każdym rokiem rozwijał się coraz bardziej, aż przekształcono go w… Dowiedz się więcej »Kamienica Feinera – ekskluzywny dom handlowy
W 1873 roku w zniemczonej Białej notariusz dr Edward Stiasny, ks. Stefan Kossecki oraz fotograf Franciszek Wyspiański powołali do życia „Stowarzyszenie Czytelni Polskiej ku wzajemnej pomocy i nauce”. Jego celem było zjednoczenie wszystkich Polaków mieszkających… Dowiedz się więcej »Czytelnia Polska – jak Polacy w Białej Niemców przechytrzyli
Od drugiej połowy XVII wieku jednym z głównych źródeł utrzymania mieszkańców Białej było wytwarzanie sukien. Produkcja odbywała się w niewielkich warsztatach mistrzów sukienniczych. Mistrzom w pracy pomagali czeladnicy, uczniowie oraz członkowie rodziny. Praca trwała od… Dowiedz się więcej »Dom Cechowy sukienników w Białej
Kładka dla pieszych nad rzeką Białą w kształcie łuku, łącząca niegdyś Białą i Bielsko, to ulubione przez mieszkańców i turystów miejsce. Szczególnie upodobali ją sobie zakochani, którzy na znak wzajemnych uczuć, w dniu św. Walentego… Dowiedz się więcej »Krzywy mostek
Pierwszy budynek przy placu targowym w Białej zwanym potocznie „Targiem Świńskim” wzniesiono w 1869 roku. Była to fabryka sukna Franza Vogta – obecnie budynek Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej. W 1890 roku nieopodal fabryki wzniesiono remizę… Dowiedz się więcej »Plac Ratuszowy – wehikuł czasu
Dom Żołnierza Polskiego w Białej powstał z inicjatywy Komitetu Opieki nad Żołnierzem Garnizonu Biała-Bielsko. Realizację inwestycji umożliwiła pomoc finansowa mieszkańców powiatów: bialskiego, bielskiego, cieszyńskiego, nowotarskiego, makowskiego, spisko-orawskiego. Środki były zbierane również w bielskich i bialskich… Dowiedz się więcej »Dom Żołnierza w Białej
Pod koniec XVIII wieku na granicy Lipnika i Białej wybudowano przestrzenny zajazd zwany „Dworem Thomkego”. Nieruchomość należąca do lipnickiego kupca Johanna Thomke została wzniesiona w związku z otwarciem traktu cesarskiego wiodącego z Wiednia do Lwowa,… Dowiedz się więcej »Dwór Johanna Thomke
Willa przy obecnej ulicy Fryderyka Chopina 13, została wzniesiona w 1925 roku dla fabrykanta Georga Suchego. Jej projekt wykonał najprawdopodobniej wiedeński architekt Victor Fenzl. fot. Widok willi w 2022 r. od strony ul. Pawła Stalmacha.… Dowiedz się więcej »Willa Georga Suchego
W październiku 1883 roku uchwałą Sejmu Krajowego powołano do życia Bank Krajowy. Bank jako instytucja publiczna udzielał kredytów komunalnych, a od 1893 roku rozpoczął również kredytowanie budowy linii kolejowych. W 1920 roku nazwę banku zmieniono… Dowiedz się więcej »Polski Bank Krajowy
Piękna rezydencja Adolfa Kunza – bielskiego kupca, handlarza wełną. Budynek został wybudowany w 1894 roku, w dzielnicy willowej usytuowanej na stoku wzgórza opadającego w kierunku potoku Sikornik, na południe od ulicy Cieszyńskie. Willa przy obecnej… Dowiedz się więcej »Willa Adolfa Kunza
Od 1883 roku Komunalna Szkoła Męska dzieliła pomieszczenia wraz ze Szkołą Przemysłową w południowym skrzydle gmachu szkół średnich przy obecnej ulicy Słowackiego. W latach 1888-1889 z funduszy miejskich wybudowano na potrzeby szkoły odrębny budynek przy… Dowiedz się więcej »Komunalna Szkoła Męska w Bielsku
W XIX wieku, w dobie powszechnego zainteresowania rudami żelaza, wydobywano je również w Straconce. Złoża rud występowały pod Łysą Górą oraz w centrum wsi – od kościoła do Lipnika. W 1855 roku na stokach nieporośniętej… Dowiedz się więcej »Kopalnia syderytu w Straconce
„Spacerując po cmentarzu obcuje się z historią zaklętą w ziemi, roślinach i kamieniu.” – Reed Arvin „Ostatnie pożegnanie”. Obecnie „stary” cmentarz ewangelicki w Bielsku jest nekropolią nieczynną. Stanowi enklawę dzikiej przyrody. Rosną na nim pomnikowe… Dowiedz się więcej »Skrzywdzony i zapomniany – „stary” cmentarz ewangelicki cz. 2
Z dedykacją dla Andrzeja Bauma. W związku z epidemiami cholery, które nawiedziły Bielsko w latach 1831 – 1832, ówczesne władze miejskie zabroniły chowania zmarłych w obrębie miasta. Jednocześnie wskazały, jako nowe miejsce pochówków tzw. cmentarz… Dowiedz się więcej »Skrzywdzony i zapomniany – „stary” cmentarz ewangelicki cz. 1
W 1934 roku na Bielskim Syjonie, na skwerze przed kościołem pw. Zbawiciela, postawiono pomnik-fontannę, zwany Sadzawką lub Studnią Pastorów. Jego pomysłodawcą był ksiądz Richard Wagner, ówczesny proboszcz bielskiej parafii ewangelickiej, a projekt techniczny wykonała firma… Dowiedz się więcej »Studnia pastorów
W 1897 roku zabudowę placu kościelnego na Bielskim Syjonie od strony zachodniej zamknął budynek ewangelickiej Żeńskiej Szkoły Ludowej – odpowiednika współczesnej szkoły podstawowej. Dwa lata trwała budowa nowego gmachu szkolnego, zaprojektowanego przez miejscowego architekta i… Dowiedz się więcej »Żeńska Szkoła Ludowa
W 1870 roku w Bielsku, przy ówczesnej ulicy Alumneumgasse, obecnie Modrzewskiego parafia ewangelicka oddała do użytku budynek internatu dla męskiego Seminarium Nauczycielskiego. Jego budowę sfinansowano ze środków pozyskanych od fundacji założonej w 1868 roku przez… Dowiedz się więcej »Alumneum znaczy bursa
Po ogłoszeniu 8 kwietnia 1861 roku przez cesarza Austrii – Franciszka Józefa Patentu Protestanckiego, określającego nowe zasady funkcjonowania kościoła ewangelickiego w Cesarstwie Austrii i zrównującego jego prawa z kościołem katolickim, w monarchii odczuwalny był brak… Dowiedz się więcej »Duma Bielska – Seminarium Nauczycielskie
Ogłoszony 13 października 1781 roku, przez cesarza Józefa II Habsburga, tzw. patent tolerancyjny zakończył po wielu latach okres popieranego przez państwo ucisku religijnego poddanych nieuznających prymatu kościoła rzymskokatolickiego. Chociaż akt ten nie gwarantował społeczności ewangelickiej… Dowiedz się więcej »Kościół pw. Zbawiciela
Kiedy po dziesięciu latach funkcjonowania budynek szkolny na Bielskim Syjonie okazał się przestarzały i zbyt mały, w grudniu 1791 roku podjęto decyzję o budowie „nowej szkoły”. Inwestycję zrealizowano w latach 1792-1794. Na parterze nowego budynku… Dowiedz się więcej »Nowa szkoła na Syjonie
W 1861 roku Theodor Haase – ewangelicki pastor bielskiego zboru, członek Rady Miasta Bielsko założył Bielski Ewangelicki Związek Kobiet. Początkowo panie należące do związku prowadziły ochronkę dla małych dzieci, którą w 1872 roku przekształcono w… Dowiedz się więcej »Ewangelicki sierociniec – „Soar”