Przejdź do treści
Strona główna > Fabryka Davida Grunewalda

Fabryka Davida Grunewalda

Fabryka Grunewalda.

David Grunewald przyszedł na świat w 1778 roku w rodzinie znanych bielskich sukienników. Był wnukiem Johanna Georga Grunewalda seniora i synem Johanna Georga Grunewalda juniora. Na początku swojej zawodowej kariery próbował sił jako wytwórca igieł, jednak z uwagi na wysokie zapotrzebowanie na wyroby miejscowego sukiennictwa wynikające z zamówień dla wojska, w 1808 roku porzucił dotychczasową profesję i został mistrzem włókienniczym.

Około 1810 roku Grunewald przeniósł się do Białej, gdzie kupił dom przy ulicy Wiedeńskiej, obecnej 11 Listopada. Budynek znajdował się obok mostu granicznego śląsko-galicyjskiego na rzece Białej, w miejscu obecnego skweru z fontanną. Rok później uruchomił w nim własną postrzygarkę. W 1815 roku Grunewald założył spółkę z bratem Karlem. Ich fabryka mieściła się w piętrowych murowanych budynkach na Dolnym Przedmieściu przy obecnej ulicy Cechowej nr 8 i 10. Po dziewięciu latach David wystąpił ze spółki.

Fabryka Grunewalda.

fot. Dawna fabryka Davida Grunewalda przy ul. S. Sempołowskiej ok. 1870 r. Źródło: Relacje interpretacje Nr 4/2009, Regionalny Ośrodek Kultury w Bielsku-Białej, Bielsko-Biała 2009.

W 1826 roku w trakcie licytacji majątku po zmarłym Johannie Stokownym Grunewald kupił drewniany młyn z dziedzińcem, ogrodem oraz polem ornym. Zakupiona nieruchomość położona była przy tzw. lipnickiej średniej Młynówce, płynącej równolegle do rzeki Białej, w miejscu obecnej ulicy Sempołowskiej. W kolejnych miesiącach obok młyna wybudował murowany budynek, w którym uruchomił manufakturę sukna. 11 marca 1836 roku Grunewald zmarł w fabryce w wieku 58 lat. Pół roku później zmarła jego niezamężna córka Johanna Friederika – jedyna spadkobierczyni. Fabrykę przekazano sądowo w ręce Rudolfa Theodora Seeligera, finansisty i późniejszego burmistrza Białej.

Fabryka Grunewalda.

fot. Budynek maszynowni z 1890 r. podczas prac remontowych w 2016 r.

W 1842 roku fabrykę od Seeligera kupili sukiennik Christian Wilhelm Zipser wraz z synami. Zipserowie zamienili budynek manufaktury na przędzalnię wełny, wymienili urządzenia napędowe i koło wodne. Najprawdopodobniej załamanie koniunktury w latach 1848-1849 przyczyniło się do kłopotów finansowych ich przedsiębiorstwa. W 1850 roku sprzedali fabrykę braciom Thetschel. Bracia, którzy byli jej właścicielami przez kolejne dwadzieścia pięć lat, dokupili sąsiednią parcelę i przebudowali zakład na kompletną fabrykę sukna. Kolejnym właścicielem fabryki został właściciel papierni Alfred Fiałkowski, a od 1907 roku w budynkach fabrycznych mieściła się filia fabryki sukna J.G. Bathelt z Bielska.

Fabryka Grunewalda.

fot. Budynek dawnej fabryki Davida Grunewalda w 2024 r.

Po II wojnie światowej zabudowania fabryczne przeszły na własność Państwa. W budynkach działalność prowadził oddział Zakładu Przemysłu Wełnianego „Merilana”.

Fabryka Davida Grunewalda – Bielsko-Biała, ul. S. Sempołowskiej 13