Przejdź do treści
Strona główna > Kościół św. Trójcy – pierwsza protestancka świątynia w Bielsku

Kościół św. Trójcy – pierwsza protestancka świątynia w Bielsku

Kościół św. Trójcy.

Około 1575 roku protestanccy mieszkańcy Bielska nabyli za murami miejskimi, w pobliżu bramy miejskiej ogród z przeznaczeniem na cmentarz. Na cmentarzu położonym przy obecnej ulicy Jana III Sobieskiego, wzniesiono drewnianą kaplicę św. Krzyża, którą w 1608 roku zastąpiła pierwsza w mieście świątynia protestancka. Budynek świątynny został wzniesiony w latach 1604 – 1608 przez mistrza murarskiego Szymona Georga dla upamiętnienia ofiar epidemii dżumy, która nawiedziła Bielsko w 1599 roku i zdziesiątkowała ludność miasta. W 1608 roku pastor Lukas Wenzelius dokonał jej poświęcenia, jako kościoła cmentarnego. W okresie kontrreformacji był ostatnim protestanckim kościołem w Bielsku.

Kościół św. Trójcy

Rysunek kościoła z II połowy XIX w. Źródło: Richard Wagner, Der Bielitzer Zion in den Predigten seiner Pastoren 1782-1921, Fröhlich (Adolf Hohn), Bielitz 1921.

Zwycięstwo w wojnie trzydziestoletniej katolickich Habsburgów rozpoczęło w kraju przymusową rekatolizację. W ramach przemian w 1654 roku budynek kościoła został przejęty przez katolików i stał się kościołem filialnym parafii św. Mikołaja. Pomimo przejęcia kościoła, otaczający go cmentarz użytkowali zarówno katolicy, jak i protestanci. W 1659 roku kościół spłonął całkowicie w czasie pożaru miasta. Po jego odbudowie raz do roku odprawiano w nim mszę katolicką i otwierano go jedynie podczas luterańskich pogrzebów. W 1808 roku kolejny pożar Bielska zniszczył budynek. Po odbudowie przez pewien okres wykorzystywany był, jako miejski skład soli. W latach 1828-1831 dzięki staraniom bielskiego proboszcza – ks. Mateusza Oppolsky’ego został przebudowany. Podczas prac budowlanych dobudowano m.in. nawę boczną i wieżę w środkowej części budynku. Około 1896 roku cmentarz przy kościele został zamknięty, a teren zamieniono na plac oraz ogród.

Kościół św. Trójcy.

Karta pocztowa: Starożytny kościół św. Trójcy. Autor: K. Kuzyk. Wydawca: Wydawnictwo Domu Katolickiego, Biała, Rok: 1928. Źródło: Ewa Janoszek, Wojciech Kominiak, Bielsko-Biała i okolice na dawnej pocztówce w czasach II Rzeczypospolitej, WMW Mirosław Caputa, Bielsko-Biała 2008. Domena: publiczna.

W latach 1928 – 1931 bielska firma R. Jüttner & F. Bolek przeprowadziła gruntowną przebudowę kościoła. Kolejnej przebudowy dokonała w latach 1933-1934 firma Karol Korn, która m.in. wyburzyła wieżę kościelną i wybudowała nową w narożniku kościoła. Od 1928 roku dzięki staraniom ówczesnego proboszcza ks. ppłk Antoniego Miodońskiego kościół pełnił funkcję garnizonowego i odbywały się w nim nabożeństwa wojskowe. Funkcję tę pełnił do 2014 roku. Na początku drugiej połowy XX wieku powołano do życia parafię Trójcy Przenajświętszej i kościół stał się kościołem parafialnym.

Kościół św. Trójcy.

fot. Kościół św. Trójcy w 2023 r.

Kościół parafii pw. Trójcy Przenajświętszej – ul. Jana III Sobieskiego 10a