Skrzywdzony i zapomniany – „stary” cmentarz ewangelicki cz. 2

„Spacerując po cmentarzu obcuje się z historią zaklętą w ziemi, roślinach i kamieniu.” – Reed Arvin „Ostatnie pożegnanie”.

Obecnie „stary” cmentarz ewangelicki w Bielsku jest nekropolią nieczynną. Stanowi enklawę dzikiej przyrody. Rosną na nim pomnikowe drzewa, wijące się bluszcze i inne pnącza. Cmentarz otwierany jest dla zwiedzających corocznie 1 listopada. Przeważnie w tym dniu prowadzona jest kwesta na jego renowację. Czasami na cmentarzu można spotkać osoby, które poświęcając swój czas, bezinteresownie prowadzą prace restauracyjne i pielęgnacyjne, by przywrócić temu miejscu namiastkę godności.

Wydaje się, że natura widząc ludzką obojętność wobec tego miejsca sama chroni spoczywających tam na wieki.

fot. Stary cmentarz ewangelicki w Bielsku.

Niektóre nagrobki udało się odrestaurować lub oczyścić.

fot. Odrestaurowany nagrobek jednego z najbardziej znanych i najbardziej tajemniczych mieszkańców Bielska – Theodora Sixta.

fot. Grobowiec znanej bielskiej rodziny Josephy.

fot. Odrestaurowana kwatera rodziny Sennewaldt, w której spoczywają m.in. burmistrz Bielska oraz założyciele fabryki „Befaszczot„.

fot. Odrestaurowana 120-letnia rzeźba aniołów z grobowca rodziny Sennewaldt.

fot. Nagrobek Moritza Gustawa Scholza burmistrza Bielska w latach 1867-1880, przemysłowca, właściciela folusza i przędzalni na Dolnym Przedmieściu.

fot. Grobowiec rodzin Friedlander i Baum wybudowano w 1869 roku. W 1934 roku z elementów zapomnianego pomnika wykonano „Studnię Pastorów” na placu przed kościołem ewangelickim pw. Zbawiciela.

fot. Miejsce pochówku bielskiego pastora ewangelickiego Józefa Schimko, który w 1833 roku poświęcił nowo otwarty „stary” cmentarz ewangelicki. Zmarł nagle na stoku Dębowca, podczas górskiej wycieczki.

fot. Nagrobek producenta sukna Samuela Förstera. Ten grób to prawdopodobnie najstarszy znany pochówek na cmentarzu. Cmentarz oficjalnie otwarto w lutym 1833 roku, jednak w październiku 1832 roku, pochowano na nim zmarłą córkę Förstera – Augustę Thomann.

fot. Nagrobek Hermanna Braeutigama niemieckiego pedagoga, autora wielu opracowań naukowych, absolwenta Wielkoksiążęcego Seminarium Nauczycielskiego w Weimarze. W ewangelickim Seminarium Nauczycielskim w Bielsku uczył geografii, kaligrafii, gimnastyki.

fot. Nagrobek Jerzego Matuszka, nauczyciela języka polskiego, który w Austrii był nauczany jako dodatkowy język lokalny.

fot. Nagrobek Emila i Grety Schemmel

fot. Nagrobek profesora Roberta Hertricha, prefekta Alumneum oraz pierwszego nauczyciela muzyki i gry na organach w seminarium nauczycielskim. Na nagrobku widoczne są ślady smoły, którą zamazywano napisy w ramach walki z niemczyzną.

Na niektórych nagrobkach można odnaleźć informacje na temat zakładów kamieniarskich, które je wykonały – „Kamienie sztuczne i pomniki” Moretto Wiktor i Syn, Biała, ul. Żywiecka.

Wiele nagrobków ciągle czeka na pomocną ludzką dłoń.

fot. Stary cmentarz ewangelicki w Bielsku.

„Stary” cmentarz ewangelicki na Bielskim Syjonie – Bielsko-Biała, ul. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego 12