W XIX i na początku XX wieku społeczność żydowska odgrywała znaczną rolę w życiu gospodarczym i społecznym Bielska i Białej. W latach trzydziestych XX wieku społeczność ta stanowiła około 20% mieszkańców Bielska i 13% Białej. W Bielsku dzielnica żydowska znajdowała się pomiędzy obecnymi ulicami Barlickiego i Cechową, a w Białej był to rejon pomiędzy synagogą wzniesioną u zbiegu ulic Krakowskiej i Kazimierza Wielkiego a cmentarzem żydowskim, który znajdował się w rejonie ulicy Wyzwolenia. Wybuch II wojny światowej stanowił kres rozwoju tej społeczności w obu miastach.
Wkroczenie konnego oddziału Wehrmachtu do Bielska we wrześniu 1939 r. Źródło: Wiesław Dziubek, Wojciech Kominiak, Bielsko-Biała i okolice na dawnej pocztówce i fotografii w czasach II wojny światowej, Wiesław Dziubek – beskidia.pl, Bielsko-Biała 2021.
Po zajęciu przez hitlerowców Bielska i Białej we wrześniu 1939 roku okupant od razu przystąpił do akcji pozbawiania ludności żydowskiej mieszkań, fabryk, sklepów itp. Już w październiku przeprowadzono pierwsze deportacje mężczyzn pochodzenia żydowskiego z Bielska i Białej. Do deportacji wybrano mężczyzn z przedziału wiekowego 16-60 lat. Wybranym pozwolono zabrać podręczny bagaż, ubrania, pieniądze i pod pozorem wyjazdu do pracy wywieziono ich do Niska koło Jarosławia. Na miejscu zostali wypędzeni z wagonów, obrabowani, a następnie kazano im biec przed siebie. Do uciekających Niemcy otworzyli ogień.
Od 10 stycznia 1940 roku każdy bielski Żyd przebywający poza miejscem zamieszkania musiał nosić na lewym ramieniu białą opaskę o szerokości 12 cm z gwiazdą Dawida w kolorze niebieskim o średnicy 7 cm. W przypadku odzieży bez rękawów gwiazdę należało nosić na piersi po lewej stronie, na wysokości lewego ramienia. Jednocześnie żydowscy właściciele sklepów i lokali gastronomicznych musieli oznaczać je przez umieszczenie w widocznym miejscu od strony ulicy czarnej lub niebieskiej gwiazdy Dawida. W celu szybszej identyfikacji pochodzenia żydowskiego władze nakazały w 1940 roku mężczyznom przyjąć dodatkowe imię Izrael, a kobietom Sara. Zupełne usunięcie Żydów z Bielska i przesiedlenie ich do Białej nastąpiło w październiku 1940 roku.
Pozostałości synagogi w Bielsku i Żydowskiego Domu Ludowego im. Chaima Bialika smalonych we wrześniu 1939 r. Źródło: Wiesław Dziubek, Wojciech Kominiak, Bielsko-Biała i okolice na dawnej pocztówce i fotografii w czasach II wojny światowej, Wiesław Dziubek – beskidia.pl, Bielsko-Biała 2021.
W sierpniu 1941 roku bielskich i bialskich Żydów skoncentrowano w getcie, na tzw. Konfirunku w rejonie obecnej ulicy Towarowej niedaleko stacji kolejowej Bielsko-Biała Wschód. Chociaż getto było otwarte, a jego mieszkańcy nie byli pilnowani, nie mogli go opuszczać. Każdego dnia osoby pracujące były prowadzone do zakładów przez niemieckich policjantów. Trudne warunki, brak żywności i ogrzewania przyczyniły się do śmierci wielu Żydów przebywających w getcie. Kilkudziesięciu zmarłych zostało pogrzebanych na cmentarzu żydowskim w Białej.
Od 22 kwietnia 1942 roku rozpoczął się proces likwidacji getta. Około 370 Żydów poprowadzono przez miasto na plac przed dworcem kolejowym. Z grupy wybrano 40 osób, które ciężarówkami wyjechały do pracy w niemieckich fabrykach. Resztę załadowano do pociągu i przewieziono do obozu KL Auschwitz, gdzie zginęli w komorach gazowych. W czerwcu 1942 roku po deportacji pozostałych Żydów do obozu Auschwitz-Birkenau oraz zamkniętych gett w Sosnowcu i Myszkowie okupant zlikwidował bialskie getto. W mieście pozostało tylko 20 Żydów, którzy porządkowali pozostały majątek żydowski. Po wykonaniu zadania w lipcu trafili do getta w Wadowicach.