Przejdź do treści
Strona główna > Plac Smolki dawny Giełdowy

Plac Smolki dawny Giełdowy

Plac Smolki.

Plac Smolki, dawny Dolny Rynek leżący u zbiegu obecnych ulic Wzgórze, Barlickiego, Cechowej i Stojałowskiego, powstał najprawdopodobniej w XV wieku wraz z rozwojem Dolnego Przedmieścia Bielska. W XVI wieku wybudowano na nim drewniany kościół, obok którego wzniesiono odpowiednik dzisiejszego szpitala – przytułek dla starców i biednych chorych. Inwestycję sfinansował Karol Promnitz, właściciel Bielska w latach 1572 – 1582. Oba budynki spłonęły w pożarze w 1808 roku.

Karta pocztowa: Bielitz – Börsenplatz. Autor: b.d. Wydawca: B. Loinger, Biala. Rok: 1904. Źródło: Wikimedia Commons. Domena: publiczna.

Ze względu na swoje położenie nad rzeką Białą, u zbiegu dwóch potoków Nipru i młynówki zamkowej w rejonie Dolnego Rynku zaczęły powstawać liczne zakłady przemysłowe m.in.: farbiarnie, fabryki sukna, przędzalnie. W 1835 roku w 15 budynkach mieściło się 9 zakładów przemysłowych. Od drugiej połowy XIX wieku do 1918 roku plac nazywano Giełdowym, ze względu na działającą na nim giełdę przemysłową. Na giełdzie ówcześni przedsiębiorcy zawierali transakcje handlowe i podpisywali umowy biznesowe. Wraz z rozwojem przemysłu i powstawaniem dużych fabryk poza centrum miasta, małe firmy pozbawione możliwości dalszego rozwoju likwidowano. W ich miejsce na przełomie XIX i XX wieku budowano nowe kamienice w stylu secesji i historyzmu. Po 1918 roku plac Giełdowy otrzymał nazwę Franciszka Smolki – galicyjskiego polityka.

fot. Plac Smolki w 2024 r.

Ostatnich zmian w wyglądzie placu, dokonano w 1974 roku, budując most przez rzekę Białą, łączący plac z dzisiejszą ulicą Stojałowskiego. Nowa inwestycja spowodowała wyburzenie części zabudowy zamykającej plac Smolki od wschodu.

Dolny Rynek, Plac Giełdowy – Bielsko-Biała, Plac Smolki