Przejdź do treści
Strona główna > Plac Ratuszowy – wehikuł czasu

Plac Ratuszowy – wehikuł czasu

Plac Ratuszowy.

Pierwszy budynek przy placu targowym w Białej zwanym potocznie „Targiem Świńskim” wzniesiono w 1869 roku. Była to fabryka sukna Franza Vogta – obecnie budynek Urzędu Miejskiego w Bielsku-Białej. W 1890 roku nieopodal fabryki wzniesiono remizę strażacką, a plac nazwano Feuerwehrplatz – plac Straży Ogniowej.

Plac Ratuszowy w Białej.

Karta pocztowa: Biala – Feuerwehrplatz. Autor: nieznany. Wydawca: R. Giebner. Rok: 1915. Źródło: Wikimedia Commons. Domena publiczna.

W 1897 roku w zachodniej części placu wybudowano budynek ratusza miejskiego w Białej. Obok ratusza w małym, parterowym budynku mieściła się gospoda Franza Drożdża. Po jego wyburzeniu w miejscu tym w latach 1912-1913 wzniesiono Kinoteatr Miejski. W 1930 roku nazwę placu zmieniono na Rathausplatz – plac Ratuszowy.

Plac Ratuszowy w 1904 r.

 Karta pocztowa: Gruss aus Biala. Rathaus. Autor: nieznany. Wydawca: H. Jenkner. Rok: 1904. Źródło: Archiwum Allegro. Domena publiczna.

W głębi budynek ratusza, obok parterowy budynek z gospodą Drożdża.

Plac Ratuszowy w 1905 r.

Karta pocztowa: Biala – Sparkassa. Autor: nieznany. Wydawca: Karl Gizicki, Papierhandlung, Biala. Rok: 1905. Źródło: Monika Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2002. Domena publiczna.

Kinoteatr Miejski wybudowany w latach 1912-1913.

Plac Ratuszowy w 1912 r.

Karta pocztowa: Biala – Sparkasse u. Stadtkino. Autor: nieznany. Wydawca: A.B.B. Rok: 1915. Źródło: Archiwum Allegro. Domena publiczna.

Północna część placu zabudowana była małymi parterowymi budynkami mieszkalnymi, które wyburzono po I wojnie światowej. W ich miejscu w latach 1922–1923 wybudowano gmach Polskiego Banku Krajowego.

Plac Ratuszowy w 1909 r.

Karta pocztowa: Biala, Feuerwehrplatz. Autor: nieznany. Wydawca: H. Seibt, Meißen. Rok: 1909. Źródło: Monika Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2002. Domena publiczna.

Gmach dawnego Polskiego Banku Krajowego wzniesiony w miejscu parterowych budynków.

Plac Ratuszowy w 1970 r.

Karta pocztowa: Bank Inwestycyjny. Autor: K. Jabłoński. Wydawca: Biuro Wydawnicze „Ruch”. Rok: ok. 1970. Źródło: Zbiory własne.

Na placu w budynku obok fabryki sukna Vogta – obecnie budynku Urzędu Miejskiego działał do 1900 roku hotel „Pod Barankiem” Józefa Gizickiego. Po wyburzeniu hotelu w jego miejscu w 1922 roku dobudowano do fabryki nowoczesną, mocno przeszkloną, żelbetową halę tkalni z zaokrąglonym narożnikiem i narożną rotundą. Nowa inwestycja dodała uroku fabryce Vogta i pozbawiła ją wyglądu typowej budowli przemysłowej. Obecnie w dawnej hali mieści się Urząd Stanu Cywilnego w Bielsku-Białej.

Plac Ratuszowy.

Karta pocztowa: Biała – Plac Straży Ogniowej. Autor: b.d. Wydawca: b.d. Rok: b.d. Źródło: fotopolska.eu. Domena publiczna.

Rok 1921. Widok na plac Ratuszowy od strony ówczesnej ulicy św. Jana, obecnie widok z parkingu za przystankiem autobusowym przy ulicy Dmowskiego. Parkan z desek po prawej stronie otaczał teren dawnego szpitala powiatowego, który w 1909 roku przeniesiono do nowych budynków przy obecnej ulicy Wyzwolenia. Za drzewem widoczny cokół pomnika św. Jana Nepomucena, który po 1945 roku przeniesiono na obecną ul. Broniewskiego, na teren klasztoru sióstr zgromadzenia Córek Bożej Miłości, gdzie stoi do dzisiaj. Na drugim brzegu rzeki Białej widoczny fragment ogrodu zamkowego.

Plac Ratuszowy w 1921 r.

Karta pocztowa: Biala – Rathaus. Autor: nieznany. Wydawca: K.E. Türk. Rok: 1921. Źródło: Monika Ćwikowska-Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2008. Domena publiczna.

Z powodu zniszczeń, które powodowały często wylewające wody rzeki Białej zdecydowano o uregulowaniu prawego brzeg rzeki.

Plac Ratuszowy w 1909 r.

Karta pocztowa: Biala – Feuerwehrplatz. Autor: nieznany. Wydawca: B.L.B. Rok: 1909. Źródło: Monika Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2002. Domena publiczna.

Widok bialskiego ratusza w 1942 roku. Na przeciwko ratusza żelbetowa hala z narożną rotundą fabryki Vogta, w głębi budynek dawnego Polskiego Banku Krajowego. W okresie II wojny światowej w budynku ratusza swoją siedzibę miało Starostwo Powiatowe – Landratsamt. Utworzony w 1939 roku przez hitlerowców nowy powiat obejmował m.in. miasta Bielsko, Andrychów, Kęty, Oświęcim, Wadowice, Zator. W 1943 roku nazwę placu Ratuszowego zmieniono na plac Beskidzki – Beskidenplatz.

Plac Ratuszowy w 1942 r.

Karta pocztowa: Bielitz-Ost. Landratsamt. Autor: nieznany. Wydawca: Siegfried Türk, Bielitz O.S. Rok: 1942. Źródło: Archiwum Allegro. Domena publiczna.

Po zakończeniu II wojny światowej przez plac zwany wówczas im. Bohaterów Stalingradu odbywał się ruch kołowy. Plac wyłączono z ruchy kołowego dopiero na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Zmiana układu komunikacyjnego związana była z budową Osiedla Śródmiejskiego oraz wytyczeniem obecnych ulic Dmowskiego i Konfederatów Barskich. Płyta placu zaczęła pełnić funkcję parkingu. Do nazwy plac Ratuszowy powrócono w 1990 roku.

Plac Ratuszowy w 1976 r.

Fotografia: Ratusz – siedziba Urzędu Miejskiego. Autor: J. Jastrzębski, A. Kaczkowski. Wydawca: Krajowa Agencja Wydawnicza. Rok: 1976. Źródło: Zbiory własne.

Targ Świński, pl. Straży Ogniowej, pl. Beskidzki, pl. Bohaterów Stalingradu – Bielsko-Biała, plac Ratuszowy