W 1859 roku na zaproszenie ówczesnego proboszcza parafii katolickiej w Bielsku – księdza Matthiasa Bulowskiego przybyły do miasta Siostry Szkolne de Notre Dame. Celem ich przyjazdu było prowadzenie zajęć w założonej przez księdza prywatnej szkole dla dziewcząt. Trzy siostry i kandydatkę wprowadzono w uroczystej procesji wśród powitalnych salw armatnich. Przekazanie siostrom szkoły odbyło się 3 listopada 1859 roku i było odpowiedzią na potrzeby i życzenie katolickiej ludności miasta. W trzech klasach naukę rozpoczęły 234 dziewczęta. Pierwotnie szkoła zajmowała stary budynek blisko kościoła parafialnego, stojący przy dzisiejszej ulicy Schodowej 6. Liczba bielskich uczennic stale rosła, ponadto do szkoły zapisywane były dzieci katolickie z sąsiednich miejscowości. Po dwóch latach nauczania otwarto czwartą klasę. Rozwój działalności edukacyjnej sióstr wymagał nowych pomieszczeń, dlatego w 1866 roku niedaleko katolickiej Szkoły Normalnej – Normalschule wzniesiono nowy, piętrowy budynek szkolny przy obecnej ulicy Schodowej 4. Część kosztów jego budowy w wysokości 22.000 florenów została pokryta z darowizny od księcia metropolity wrocławskiego ks. dr Heinricha Förstera. W nowym budynku szkolnym dodatkowo na użytek sióstr wykonano kaplicę p.w. św. Józefa.
fot. Budynek szkolny Sióstr de Notre Dame w 2019 r.
W 1889 roku liczba uczennic wynosiła już 588. Sytuacja ta zmusiła siostry do podjęcia decyzji o rozebraniu starego budynku szkolnego i wzniesieniu ze środków zakonu nowego, dwupiętrowego gmachu z przeznaczeniem na dom dla sióstr i szkołę. Prace budowlane wykonał bielski architekt i budowniczy, niemieckiego pochodzenia – Andreas Walczok. W ramach działalności edukacyjnej siostry otwierały w Bielsku kolejne szkoły. Przez wiele lat prowadziły szkołę podstawową, szkołę gospodarczą, a od roku szkolnego 1908/1909 Prywatne Seminarium Nauczycielskie z niemieckim językiem wykładowym. Siostry prowadziły również internat dla dziewcząt, sierociniec i przedszkola.
Po I wojnie światowej siostry dostrzegły nowe pole do działania tj. otwieranie w zniemczonym Bielsku szkół polskojęzycznych. W celu przygotowania kadry specjalistycznej do pracy w tych szkołach, siostry otwarły zakład nauczycielsko-wychowawczy. W 1932 roku grono nauczycielskie było kompletne i mogło prowadzić polską szkołę powszechną. W kolejnych latach siostry otworzyły gimnazjum, liceum i seminarium dla wychowawczyń przedszkoli. Szybki rozwój szkół i stały wzrost liczby uczennic świadczył o zaufaniu społeczeństwa polskiego do sióstr. Działalność edukacyjna sióstr trwała nieprzerwanie do wybuchu II wojny światowej. W 1939 roku siostry prowadziły w Bielsku dwie szkoły podstawowe, gimnazjum, liceum, seminarium nauczycielskie, seminarium dla wychowawczyń przedszkoli, gimnazjum, liceum, szkołę gospodarczą, trzy internaty oraz dwa przedszkola. Łączna ilość uczniów wynosiła 912. Po zajęciu Bielska przez hitlerowców, okupant wydał siostrom zakaz nauczania, a budynki klasztorne wykorzystywał jako szpital wojskowy.
fot. Budynek gospodarczy sióstr przy ul. Sikorskiego.
Po wojnie komunistyczne władze także nie wyraziły zgody na działalność edukacyjną sióstr i w budynku urządziły liceum ogólnokształcące, a później szkołę muzyczną. Siostrom pozwolono zająć tylko parterową część budynku głównego. Za bezprawnie zawłaszczone pomieszczenia klasztorne siostry otrzymywały symboliczne opłaty. Pomimo licznych szykan, gróźb oraz nasyłania na siostry przedstawicieli Urzędu Bezpieczeństwa przez dyrektorkę szkoły państwowej, od 1945 roku siostry w domku gospodarczym przy ul. Sikorskiego prowadziły internat dla 15 dziewcząt. Kilka sióstr pracowało jako katechetki, ucząc dzieci religii. W 1990 roku po opuszczeniu budynku przez Szkołę Muzyczną został on zwrócony siostrom. Od maja 1991 roku w budynku szkolnym prowadzona jest bursa dla dziewcząt.
Klasztor i budynek szkolny Sióstr Szkolnych de Notre Dame – ul. Schodowa 4 i 6