Ogłoszony 13 października 1781 roku, przez cesarza Józefa II Habsburga, tzw. patent tolerancyjny zakończył po wielu latach okres popieranego przez państwo ucisku religijnego poddanych nieuznających prymatu kościoła rzymskokatolickiego. Chociaż akt ten nie gwarantował społeczności ewangelickiej równouprawnienia, a jedynie tolerowanie, został uznany za przełomowy. Kończył on okres potajemnych nabożeństw odprawianych w lasach i domach. Dokument ten zezwalał innowiercom, zwanym akatolikami m.in. na budowanie szkół oraz domów modlitwy. Jednak wznoszone domy modlitwy nie mogły przypominać kościołów, nie mogły posiadać dzwonów i wież, a wejście do nich musiało być ukryte.
Po ogłoszeniu patentu władze Bielska wydzieliły za murami miejskimi dla lokalnych protestantów obszar, który z upływem czasu zyskał nazwę Bielskiego Syjonu. Na potrzeby budowy domu modlitwy, nowo powstała gmina ewangelicka zakupiła na Syjonie za 1800 florenów gospodarstwo rolne od Adama Klimke. Na dzień imienin cesarza tj. 19 marca 1782 roku wyznaczono termin odprawienia pierwszego oficjalnego nabożeństwa. Dla potrzeb nabożeństwa wzniesiono drewnianą szopę, jako prowizoryczny dom modlitwy. Po sześciu tygodniach szopę rozebrano i zastąpiono solidniejszym drewnianym budynkiem, zwanym złośliwie przez niektórych katolików „luterską szopą”. Służył on społeczności ewangelickiej przez kilka następnych lat.
Pamięci Martina Modla. Źródło: Festschrift 1932 – Materialien, Autor: Richard Wagner, Wydawca: Verlegt bei Brüder Hohn (vormals W. Fröhlich), Bielitz 1932.
W 1787 roku rozpoczęto prace budowlane związane ze wzniesieniem nowego murowanego domu modlitwy. Wzniesiono ściany parteru, w następnym roku dobudowano pierwsze piętro, a w 1789 roku wzniesiono drugie piętro, które pokryto dachem. Budowa domu modlitwy zakończyła się w 1790 roku. Do jego wnętrza przeniesiono ze starego, drewnianego budynku ławki, organy i ołtarz. W 1792 roku wokół domu modlitwy założono tereny zielone, a w 1794 roku wybrukowano plac przed budynkiem. W tym samym roku, obok domu modlitwy oddano do użytku budynek nowej szkoły ewangelickiej na dachu, którego wzniesiono wieżyczkę z dzwonem „szkolnym”. Wyposażenie szkoły w dzwon było fortelem ewangelików wobec władz z uwagi na fakt, że domy modlitwy nie mogły posiadać wież. Dźwięk dzwonu „szkolnego” informował wiernych o nabożeństwach, a władzom tłumaczono, że dzwoni na uczniów.
13 marca 1932 – Kościół na Syjonie. Źródło: Festschrift 1932 – Materialien, Autor: Richard Wagner, Wydawca: Verlegt bei Brüder Hohn (vormals W. Fröhlich), Bielitz 1932.
W czerwcu 1808 roku budynek spłonął w wielkim pożarze miasta. Jednak dzięki ofiarności lokalnej społeczności ewangelickiej oraz pomocy innych gmin ewangelickich jeszcze w tym samym roku udało się go nakryć dachem. W latach 1809-1812 stopniowo remontowano jego wnętrze.
fot. Kościół ewangelicki pw. Zbawiciela na Bielskim Syjonie.
W lipcu 1817 roku podczas podróży do Galicji, Bielski Syjon odwiedził cesarz Franciszek I, który zezwolił na zawieszenie dzwonu „szkolnego” na domu modlitwy. W 1825 roku na świątynię spadło kolejne nieszczęście, tym razem wywołane zjawiskami atmosferycznymi. Podczas nabożeństwa huragan zerwał część dachu nad ołtarzem. Po wydaniu w 1848 roku przez cesarza Franciszka Józefa I rozporządzenia znoszącego najbardziej uciążliwe ograniczenia praw ewangelików, w latach 1849-1852 do domu modlitwy dobudowano wieżę i przekształcono go kościół. Uroczyste poświęcenie kościoła odbyło się 18 sierpnia 1852 roku. W latach 1895-1896 przeprowadzono remont wieży kościelnej. W ramach prac modernizacyjnych podwyższono jej wysokość z 58 do 68 metrów oraz dopasowano jej styl do neogotyckiego stylu całej budowli kościoła.
fot. Wieża kościelna kościoła ewangelickiego w Bielsku.
Kościół ewangelicko-augsburski pw. Zbawiciela – Bielsko-Biała, pl. Marcina Lutra 12