W maju 1884 roku, na gruntach położonych przy obecnej ulicy Grunwaldzkiej, odbyło się poświęcenie nowego cmentarza parafii rzymskokatolickiej pw. św. Mikołaja. Na cmentarzu miejsca pochówku podzielono na klasy, cztery dla dorosłych i trzy dla dzieci. Wybór odpowiedniej klasy wpływał na lokalizację grobu oraz wysokość pobieranej opłaty. Podczas I wojny światowej na cmentarzu utworzono nowy sektor „Groby żołnierskie”, w którym pochowano 421 żołnierzy. Byli to najprawdopodobniej żołnierze zmarli w bielskich i bialskich szpitalach, oznaczeni w księdze pochówków jako „soldat”, w odróżnieniu od osób cywilnych oznaczanych „civil”. W 1936 roku na cmentarzu postawiono pomnik ku czci polskich legionistów poległych w latach 1914-1918.
fot. Krzyż w głównej alejce.
W czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu na cmentarzu odbyło się wiele pochówków, które nie były ewidencjonowane w rejestrach cmentarnych. Brak jest między innymi zapisów dotyczących chowania poległych żołnierzy radzieckich i ich późniejszej ekshumacji oraz o potajemnych pochówkach dokonywanych przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Do lat pięćdziesiątych XX wieku górna część cmentarza pełniła funkcję gospodarczą. Znajdowały się w niej m.in. budynek grabarza, cieplarnia, inspekty, ogród kwiatowy i warzywny, szopa do przechowania narzędzi i sprzętu oraz ogólna toaleta. 26 marca 1953 roku około godziny 19.30 w cieplarni wybuchł pożar, który bardzo szybko strawił przybudówkę, narzędzia, opał oraz częściowo dach budynku. Po tym zdarzeniu obiekty rozebrano, a teren przeznaczono pod nowe pochówki. Niewątpliwą ozdobą cmentarza są neogotyckie krużganki, jednak źródła historyczne nie podają informacji na temat roku ich wybudowania.
fot. Krużganki.
Innym charakterystycznym obiektem jest stojący na głównej alejce krzyż, poświęcony w 1927 roku. W 1945 roku krzyż oraz wiele grobów usytuowanych wokół niego zostało zniszczonych przez wracający z lotu bojowego samolot radziecki, który zrzucił na cmentarz bomby. Po wojnie krzyż odbudowano. Na cmentarzu spoczywa wielu znanych mieszkańców miast Bielska i Białej, między innymi znany bielski notariusz Alfred Michl, właściciel wytwornej cukierni Eugeniusz Frankl, fabrykant Karol Jankowski, reprezentant Polski w skokach narciarskich Zdzisław Hryniewiecki, działacz narodowy i inspektor szkolny Klemens Matusiak, polski nauczyciel i poeta Zygmunt Lubertowicz, artysta rzeźbiarz Ryszard Soroczyński.
Cmentarz rzymskokatolicki w Bielsku – Bielsko-Biała, ul. Grunwaldzka