1 lutego 1859 roku uchwałą rady gminnej powołano do życia Sparcasse der Stadt Bielitz – Kasę Oszczędności Miasta Bielska. Jej zadaniem było zachęcenie mieszkańców do oszczędzania, ułatwienie im gromadzenia środków, oprocentowanie tych środków oraz udzielanie tanich kredytów. Uzyskiwane przez kasę zyski w dużej mierze przekazywane były na cele użyteczności publicznej. Wsparcie finansowe otrzymywały m.in.: dom chorych, szpital, dom ubogich, dom sierot, szkoły, teatr, straż pożarna itd. Bielska Kasa była jedną z pierwszych kas oszczędności na terenie Śląska Cieszyńskiego i Galicji.
Karta pocztowa: Bielitz – Stadtberg. Autor: b.d. Wydawca: B. Loinger, Biala. Rok: 1911. Źródło: Monika Ćwikowska-Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2008. Domena: publiczna.
W latach osiemdziesiątych XIX wieku zapadła decyzja o budowie nowej siedziby Kasy Oszczędności. Jako lokalizację wybrano parcelę przy skrzyżowaniu obecnych ulic 3 Maja i Wzgórze, w miejscu dawnego, dolnego młyna zamkowego, który w latach trzydziestych XIX wieku Karl Zipser przebudował na fabrykę włókienniczą. W 1889 roku w miejscu rozebranej fabryki na potrzeby Kasy wzniesiono neorenesansowy gmach, według projektu budowniczego i architekta – Karla Korna. Budynek o ukośnie ściętym narożniku posiadał dwa skrzydła boczne. Nad wejściem na fasadzie znajdował się płaski wykusz z herbem miasta Bielska, a na szczycie zegar. Wnętrza budowli utrzymane były w stylu neorokoka i secesji. Na parterze znajdowały się pomieszczenia biurowe instytucji finansowej, a na pierwszym piętrze swoją siedzibę znalazło, założone w 1848 roku, Bielsko Bialskie Towarzystwo Czytelnicze. Pięto drugie przeznaczono na prywatne mieszkania.
fot. Dawny gmach Kasy Oszczędności w 2016 r.
W 1899 roku Rada Kasy zdecydowała o dobudowaniu na przylegającej od wschodu parceli drugiego budynku – przyległego do już istniejącego gmachu. Projekt nowej kamienicy, która stanęła przy skrzyżowaniu obecnych ulic Wzgórze i Barlickiego wykonał Max Fabiani – słoweńsko-włoski architekt i urbanista.
Karta pocztowa: Bielitz, Börsenplatz. Autor: nieznany. Wydawca: H. Seibt, Meissen. Rok: 1906. Źródło: Wikimedia Commons. Domena publiczna.
W dobudowanym budynku na parterze Carl Miksch zwany Allegri otworzył wiedeńską kawiarnię o nazwie „Café Allegri”, którą później zmienił na „Cafe de l`Europe”. Kawiarnia była jedną z najbardziej ekskluzywnych w obu sąsiednich miastach i cieszyła się wielkim powodzeniem wśród zamożnych mieszkańców. Lokal znajdował się na dwóch różnych poziomach przylegających do siebie budynków Kasy. Jego wnętrze składało się z kilku przestronnych pomieszczeń, urządzonych w stylu wiedeńskim z secesyjnymi malowidłami na ścianach.
W 1930 roku Rady Kasy zadecydowała o zmianie nazwy instytucji na „Komunalna Kasa Oszczędności Miasta Bielska”, a w 1938 roku Kasa przeniosła się do nowego gmachu przy placu Chrobrego. Nowa nazwa była aktualna do 1939 roku. W czasie II wojny światowej władze okupacyjne zmieniły ją na Stadtische Sparkasse – Miejską Kasę Oszczędności. W 1951 roku na mocy reformy bankowej Kasę postawiono w stan likwidacji, a na jej likwidatora wyznaczono Bank Gospodarstwa Krajowego w Warszawie.
fot. Dobudowany budynek, w którym funkcjonowała „Cafe de l`Europe” w 2022 r.
W okresie PRL-u w pomieszczeniach kawiarni „Cafe de l`Europe” zadomowiła się restauracja „Patria”, którą zlikwidowano w 2007 roku. Wśród bielszczan nazwa tej restauracji na wiele lat przywarła do całej budowli, zwanej popularnie „Patrią”.
Gmach Kasy Oszczędności miasta Bielska, „Patria” – Bielsko-Biała, ul. Wzgórze 9