Przejdź do treści
Strona główna > Farbiarnia nad młynówką

Farbiarnia nad młynówką

Farbiarnia Nitscha w Białej.

W XVI wieku, kiedy granica wsi Lipnik przebiegała wzdłuż rzeki Białej, w rejonie skrzyżowania dzisiejszych ulic Piłsudskiego i Nadbrzeżnej rozpoczynała swój bieg młynówka. Ciek stanowił odnogę rzeki Białej i płynął równolegle do niej. Woda z młynówki napędzała lipnicki młyn, który znajdował się pomiędzy rzeką Białą a dzisiejszą ulicą Komorowicką, nieopodal skrzyżowania z ulicą Towarzystwa Szkoły Ludowej. Młyn stanowił wówczas jedyne zabudowanie tego rejonu. W latach siedemdziesiątych XVIII wieku, kiedy rejon należał już do miasta Biała, nad brzegiem młynówki Ernest Nitsch wybudował pierwszą w mieście farbiarnię. Lokalizacja farbiarni nie była przypadkowa, gdyż wodę z cieku wykorzystano w celach przemysłowych m.in. do napędu maszyn. W skład zabudowań farbiarni wchodził główny budynek produkcyjny oraz niewielki budynek nad kanałem, który pełnił rolę stacji poboru wody. Kilkanaście lat później Ernest Nitsch sprzedał farbiarnię Johannowi Fritsche, który ją rozbudował i stworzył dobrze prosperujący interes rodzinny. W 1879 roku od Fritscha farbiarnię nabył Wilhelm Schlesinger, który w ramach prowadzonych inwestycji wzniósł nowe budynki fabryczne, do dzisiaj znajdujące się przy obecnej ulicy Piłsudskiego. Kolejnymi właścicielami farbiarni byli braci Gustav i Rudolf Hessowie, prowadzący po zmarłym ojcu przedsiębiorstwo Fabryka Towarów Wełnianych Synowie Karla Hessa. Zakup farbiarni gwarantował im niezależność od zewnętrznych usług farbiarskich. W latach dwudziestych XX wieku nastąpiła ponowna zmiana właściciela, którym został bialski fabrykant żydowskiego pochodzenia Feiwel Rabinowitz, prowadzący firmę „Rabinowitz i synowie”. Rabinowitz przekształcił farbiarnię w fabrykę sukna. Współcześnie po płynącej młynówce nie ma śladu, gdyż została zlikwidowana na przełomie XIX i XX wieku podczas prac budowlanych w tym rejonie.

Pierwsza farbiarnia w Białej – ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego 7