Pierwszymi osadnikami na terenach obecnego miasta Bielsko – Biała, byli pod koniec XII lub na początku XIII wieku mieszkańcy grodu powstałego w okolicach obecnej ulicy Wał Szwedzki w Starym Bielsku. W okresie od XII do XIV wieku gród był osadą produkcyjną o charakterze obronnym, silnie ufortyfikowany i otoczony dwoma drewniano-ziemnymi wałami. Między wałami znajdowała się fosa, o szerokości 10 m i głębokości około 12 m. Osada zamieszkiwana była przez hutników, kowali, cieśli, garncarzy i prządki. Przez gród przebiegał szlak handlowy zwany „solnym”, który łączył Kraków z Morawami. Szlakiem podążały karawany kupieckie transportujące na Morawy sól, wydobywaną w kopalniach w Wieliczce i Bochni. Pomimo zniszczenia osady pod koniec XIII wieku najprawdopodobniej przez pożar, który spalił drewnianą zabudowę, była dalej zamieszkiwana, aż do końca następnego stulecia, a później została opuszczona. W sąsiedztwie grodziska pod koniec XIII wieku założono wieś Bielsko, zwaną później Starym Bielskiem. Pierwsze ślady istnienia osadnictwa w grodzisku odkryto w 1933 roku. Podczas prac archeologicznych prowadzonych w latach trzydziestych oraz siedemdziesiątych XX wieku odkryto m.in.: ponad dwadzieścia chat mieszkalnych regularnie rozmieszczonych wokół centralnie położonego prostokątnego placu, zabudowania gospodarcze, fragmenty bruku kamiennego, drewnianą studnię, dymarki, fragmenty ceramiki i narzędzi. Współczesne badania wskazują, że grodzisko mogło nie być typową ostoją, w której w razie zagrożenia chroniła się okoliczna ludność lecz było pierwowzorem wczesnego ośrodka miejskiego, stale zamieszkałego.
W okresie wojny trzydziestoletniej w latach 1618–1648 przez Bielsko kilkukrotnie przechodziły wojska szwedzkie, które na terenie Grodziska rozbijały obozowiska. Stąd miejscowa ludność nazwała wały – „wałami szwedzkimi”.
Grodzisko – przy ulicy Wał Szwedzki