Przejdź do treści
Strona główna > Od spółki akcyjnej do państwowego Weldoro

Od spółki akcyjnej do państwowego Weldoro

Przędzalnia Weldoro.

W latach 1906-1909 pomiędzy obecną ulicą Komorowicką, linią kolejową do Kalwarii a potokiem Krzywa wzniesiono zabudowania fabryczne Bielsko-Bialskiej Przędzalni Czesankowej S.A. Spółka powstała, jako wspólne przedsięwzięcie Wiedeńskiego Towarzystwa Bankowego (Wiener Bankvereins) oraz Bielsko-Bialskiego Banku Eskomptowego (Bielitz-Bialaer Eskomptebank).

Przędzalnia Weldoro.

Budowa Bielsko-Bialskiej Przędzalni Czesankowej S.A. Karta pocztowa: Biala – Bau der Kammgarnspinnerei. Autor: b.d. Wydawca: b.d. Rok: ok. 1907. Źródło: Monika Ćwikowska-Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2008. Domena: publiczna.

Projekt zabudowań fabrycznych wykonała firma Eduard Ast & Co. W ramach prowadzonych prac budowlanych w latach 1907-1908 wzniesiono nowoczesną halę fabryczną. Czterokondygnacyjna, mocno przeszklona hala była pierwszą w Białej budowlą z żelazobetonu. Charakteryzowała się wzniesioną na zewnątrz klatką schodową oraz stylizowaną, czworoboczną wieżą ze zbiornikiem wodnym w północno-wschodnim narożniku. Od strony południowej do hali przylegały budynki maszyny parowej.

Przędzalnia Weldoro.

fot. Dawna wieża zbiornika wodnego w 2024 r.

Nowa fabryka była filią znanej austriackiej fabryki włókienniczej w Vöslau produkującej kamgarny, czyli przędzę z wełny czesankowej. Bialska fabryka produkowała przędzę o najwyższej jakości. W 1909 roku była największym zakładem w ówczesnej Białej zatrudniającym około 400 robotników.

Przędzalnia Weldoro.

Zdjęcie: Hala fabryczna Bielsko-Bialskiej Przędzalni Czesankowej S.A. Autor: b.d. Wydawca: b.d. Rok: ok. 1909. Źródło: Jerzy Polak i Mieczysław Tomiczek, Bielsko-Biała w starej fotografii, Urząd Miejski w Bielsku-Białej i Bielskie Zakłady Graficzne, Bielsko-Biała 1991. Domena: publiczna.

Po II wojnie światowej na podstawie zarządzenia Ministra Przemysłu Lekkiego z 1 stycznia 1951 roku fabrykę znacjonalizowano. W budynkach utworzono państwowe przedsiębiorstwo o nazwie Przędzalnia Czesankowa im. Hanki Sawickiej w Bielsku-Białej. We wrześniu 1970 roku do nazwy fabryki dodano wyraz Weldoro. W okresie PRL-u Weldoro obok Merilany, Fineksu, Wegi stanowiło podstawę siły bielsko-bialskiego włókiennictwa. Po zmianach ekonomicznych związanych z upadkiem komunizmu fabryka, jak i inne zakłady włókiennicze popadała w kłopoty finansowe. W 2004 roku firma ogłosiła upadłość. Ostatecznie do likwidacji i wykreślenia z Krajowego Rejestru Sądowego doszło w 2017 roku.

Przędzalnia Weldoro.

fot. Budynek Bielsko-Bialskiej Przędzalni Czesankowej S.A. w 2024 r.

Bielsko-Bialska Przędzalnia Czesankowa S.A., Przędzalnia Czesankowa im. Hanki Sawickiej Weldoro – Bielsko-Biała, ul. Komorowicka 110