Przejdź do treści
Strona główna > Niemiecka Szkoła Ludowa w Lipniku i początki „Ogrodnika”

Niemiecka Szkoła Ludowa w Lipniku i początki „Ogrodnika”

Niemiecka szkoła w Lipniku.

Inicjatorami otwarcia w Lipniku szkoły pod patronatem austriackiego stowarzyszenia Deutsche Schulverein byli niemieccy działacze z Bielska i Białej. Główną przesłanką powołania do życia niemieckojęzycznej placówki prywatnej był fakt, że część lipnickich dzieci ze względu na znaczną odległość nie mogła uczęszczać do szkoły w centrum Lipnika. Jednocześnie ubogą gminę nie było stać na utrzymanie drugiej szkoły. Szkołę, która była pierwszą szkołą Deutsche Schulverein na terenie Galicji, otwarto 1 lutego 1883 roku w lipnickiej Dolnej Wsi. Po pierwszym roku działalności jednoklasowej Niemieckiej Szkoły Ludowej w Lipniku, placówka została przekształcona w szkołę trywialną, a w 1886 roku uzyskała status szkoły publicznej.

Niemiecka Szkoła Ludowa w Lipniku.

 Niemiecka Szkoła Ludowa w Lipniku. Karta pocztowa: Lipnik – Gemeindestrasse. Autor: b.d. Wydawca: J. Jurczik, Biala. Rok: b.d. Źródło: Monika Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2002. Domena: publiczna.

W 1891 roku szkołę przekształcono w czteroklasową i przeniesiono do nowego budynku, wzniesionego przy zbiegu obecnych ulic Lipnickiej i Akademii Umiejętności, koło ówczesnej siedziby władz gminnych. O budowę nowego gmachu szkolnego zabiegał burmistrz Lipnika Aleksander Gieldanowski. Inwestycja została sfinansowana ze składek Niemców z bielsko-bialskiego okręgu przemysłowego. Projekt budynku wykonał Emanuel Rost junior. Kierownikiem szkoły został Anton Olma. Do szkoły uczęszczało rocznie około czterystu dzieci, głównie z rodzin robotniczych. Uczniowie pochodzili z Dolnej Wsi, Leszczyn, Łęku, a nawet Komorowic. Pomimo iż połowa uczniów była pochodzenia polskiego nauka w szkole w ramach polityki germanizacji odbywała się wyłącznie w języku niemieckim. W sierpniu 1901 roku szkoła otwarła swoją dwuklasową filię w Leszczynach.

Niemiecka Szkoła Ludowa w Lipniku.

fot. Budynek dawnej niemieckiej Szkoły Ludowej w Lipniku w 2024 r.

Po przyłączeniu w 1925 roku Lipnika do Białej, z dniem 1 stycznia 1926 roku władze polskie zlikwidowały czteroklasową Szkołę Ludową. Jako powód wskazano zmniejszającą się ilość uczniów. We wrześniu 1928 roku w budynku po szkole niemieckiej otwarto trzyletnią średnią Miejską Szkołę Ogrodniczo-Sadowniczą w Białej Krakowskiej. Funkcję pierwszego dyrektora objął jej współorganizator – inż. Stanisław Szumiec. Zajęcia praktyczne odbywały się na 5-hektarowej działce przekazanej szkole przez Polską Akademię Umiejętności.

Niemiecka Szkoła Ludowa.

Karta pocztowa: Średnia Szkoła Ogrodnicza w Białej Krakowskiej. Autor: b.d. Wydawca: Dom Katolicki w Białej. Rok: 1930. Źródło: Monika Ćwikowska-Broda i Wiesław Ćwikowski, Bielsko-Biała i okolice – historia pocztówką pisana, Oficyna Wydawnicza M-C, Bielsko-Biała 2008. Domena: publiczna.

Budynek niemieckiej Szkoły Ludowej w Lipniku, pierwszy gmach Szkoły Ogrodniczej w Białej – Bielsko-Biała, ul. Lipnicka 34