Przejdź do treści
Strona główna > Rzeka Biała i most graniczny

Rzeka Biała i most graniczny

Most na rzece Białej.

Rzeka Biała na przestrzeni wieków była rzeką graniczną. Stanowiła granicę pomiędzy księstwami, państwami, województwami i diecezjami. W XIV wieku wzdłuż Białej przebiegała granica między księstwami cieszyńskim i oświęcimskim. Od XV wieku między Królestwem Polskim i Królestwem Czeskim, które w 1526 roku zostało wcielone do państwa austriackiego. Od pierwszego rozbioru Polski w 1772 roku do odzyskania przez Polskę niepodległości rzeka stanowiła granicę pomiędzy Galicją i Śląskiem Austriackim. Stanowiła też granicę pomiędzy dawnymi diecezjami: wrocławską i krakowską, a od 1783 roku tarnowską. W wolnej Polsce rozdzielała województwa śląskie i krakowskie. Do połączenia Bielska i Białej w dniu 1 stycznia 1951 roku stanowiła naturalną granicę pomiędzy sąsiadującymi miastami.

Karta pocztowa: Bielitz – Bialabrücke. Autor: b.d. Wydawca: A.B.B. Rok: b.d. Źródło: Biblothek zeno.org. Domena: publiczna.

Do połowy XVIII wieku ruch między Bielskiem i Białą odbywał się przez bród na rzece. Około 1780 roku w miejscu brodu wzniesiono pierwszy drewniany most łączący Bielsko i Białą. Potrzeba jego budowy wynikała z faktu wytyczenia w Białej nowej drogi, obecnie odcinka ulicy 11 Listopada, która w kierunku zachodnim miała łączyć bialski rynek z Bielskiem.

Most na rzece Białej.

Karta pocztowa: Biala – Hauptstrasse m. Brücke. Autor: b.d. Wydawca: J. Grubner, Bielitz. Rok: ok. 1904. Źródło: Wikimedia Commons. Domena: publiczna.

Pod koniec XVIII wieku, kiedy drogę tą włączono do cesarskiego środkowo-galicyjskiego traktu drogowego, łączącego Białą ze Lwowem i nadano nazwę Hauptstraße – Główna, podjęto decyzję o budowie nowego mostu w miejsce starego. Budowla została wzniesiona w latach 1896-1897 ze środków rządowych, o które u władz we Lwowie zabiegali włodarze Białej. W czerwcu 1896 roku w c.k. Namiestnictwie wydano zgodę na budowę mostu, którą zlecono firmie Karola Korna. Koszt budowy oszacowano na kwotę 6.729 koron. Potocznie nazywany most „rządowym” posiadał szerokość 10 metrów, stalową konstrukcję kratownicową oraz wybrukowaną nawierzchnię. Zadbano też o chodniki zapewniające bezpieczeństwo pieszym. Prace związane z konstrukcją stalową mostu zlecono cieszyńskiej firmie Erzherzogliche Industrial-Verwaltung. Most istniał do lutego 1945 roku, kiedy to został wysadzony przez wycofujące się wojska niemieckie. Stary most kratownicowy już nigdy nie został odbudowany.

Most na rzecze Białej.

fot. Ulica 11 Listopada – most na rzece Białej w 2024 r.

W 2021 roku z okazji 70-lecia powstania miasta Bielsko-Biała na moście zamontowano aluminiowe przęsła kratownicowe, nawiązujące do jego przedwojennego wyglądu.

Most na rzece Białej – Bielsko-Biała, ul. 11 Listopada