Przejdź do treści
Strona główna > Sportowcy na olimpiadzie w Berlinie w tkaninach od Jankowskiego

Sportowcy na olimpiadzie w Berlinie w tkaninach od Jankowskiego

Pochodzący z Moraw postrzygacz sukna Valentin Jankowski przybył do Bielska, gdzie rozpoczął działalność jako wspólnik swojego teścia – postrzygacza i kupca Augusta Davida Wickmanna. W 1814 roku Jankowski nabył od Gottlieba Schröttera piętrowy budynek przy obecnym placu Smolki 4 i na jego zapleczu, uruchomił swój warsztat. W 1826 roku obok domu wybudował piętrowy budynek fabryczny, w którym uruchomił pierwszą w Bielsku maszynę parową. W kolejnych latach fabryka została rozbudowana o dalsze piętra. W 1843 roku doskonale prosperujący zakład wykańczania sukna przejął po zmarłym ojcu Karl Jankowski, który przez następne pięćdziesiąt lat rozbudowywał i rozwijał firmę. Wspólnikiem Karla został jego syn Karl Jankowski młodszy. Obaj prowadzili przedsiębiorstwo pod nazwą Karl Jankowski & Sohn. W 1914 roku zakład przejął wnuk Valentina – Kurt Jankowski i przekształcił go w fabrykę towarów wełnianych. W ramach prowadzonej inwestycji zakupił od Moriza Zipsera starą fabrykę sukna, działającą na placu Fabrycznym od 1856 roku. Dalszy rozwój fabryki Jankowskich zatrzymał wybuch I wojny światowej. Dopiero w drugiej połowie lat trzydziestych XX wieku fabryka zaczęła osiągać wysoki poziom produkcji, zatrudniała od 200 do 400 pracowników i produkowała czesankowe tkaniny ubraniowe, porównywalne z najlepszymi angielskimi tkaninami. W tamtym okresie firma Jankowskich należała do czołowych eksporterów wyrobów wełnianych. Duża część produkcji wysyłana była do Argentyny, Jugosławii, Szwecji, Iranu i Austrii. Jej zagraniczne przedstawicielstwa znajdowały się w Amsterdamie, Belgradzie, Bejrucie, Budapeszcie, Buenos Aires, Rydze, Sztokholmie, Teheranie i Wiedniu. Ponadto posiadała własną sieć handlową składającą się z 22 sklepów firmowych w różnych miastach Polski. W 1936 roku na olimpiadzie w Berlinie, w ubraniach uszytych z tkanin Jankowskiego występowała polska drużyna lekkoatletyczna. W okresie II wojny światowej fabryka produkowała głównie materiały na potrzeby armii, kolei i policji. Po zakończeniu wojny w 1948 roku fabrykę znacjonalizowano, a dwa lata później nadano jej nazwę Zakładów Przemysłu Wełnianego im. Józefa Magi. W późniejszych latach pomieszczenia po fabryce przejęła bielska filia Politechniki Łódzkiej. Od międzywojnia, na wszystkich materiałach reklamowych firmy Jankowskich pojawiał się rok 1826, który błędnie był kojarzony z rokiem powstania przedsiębiorstwa, w rzeczywistości był to rok uruchomienia pierwszej w Bielsku maszyny parowej.

Fabryka Jankowskich – pl. Fabryczny 4