Przejdź do treści
Strona główna > Kominiarz Edward Schnack – alpinaria i muzeum miejskie

Kominiarz Edward Schnack – alpinaria i muzeum miejskie

Dom Schnacka - Alpinarium.

Edward Schnack urodził się w 1853 roku w Opawie, tam też w warsztacie kominiarskim swojego ojca pobierał naukę zawodu. Mając dwadzieścia pięć lat przyjechał do Bielska, w którym osiadł na stałe i pracował jako powiatowy mistrz kominiarski. Oprócz pracy zawodowej Edward Schnack posiadał wielkie zamiłowanie do przyrody. Dzięki swojej pasji założył w Bielsku dwa alpinaria – ogrody zbudowane ze skał i kamieni oraz ziemi z roślinnością górską. Alpinaria były pierwszymi tego typu obiektami na Śląsku Cieszyńskim. W 1894 roku założył niewielkie alpinarium we własnym ogrodzie za domem przy obecnej ulicy Sobieskiego 14, przylegające do ulicy Listopadowej. W alpinarium posiadał gatunki roślin górskich zagrożone wyginięciem. Drugie o powierzchni 400 m² powstało w 1905 roku przy schronisku górskim na górze Szyndzielni i było sporą atrakcją turystyczną tamtego okresu. Schnack był osobą szanowaną w kręgach botanicznych w całej Europie. Korespondował i wymieniał sadzonki roślin z profesorami botaniki, którzy traktowali go jako partnera dorównującego im wiedzą i doświadczeniem. W latach dwudziestych XX wieku w przydomowym alpinarium zorganizował przyjęcie, na które zaprosił wielu sławnych, europejskich botaników roślin alpejskich. O spotkaniu rozpisywały się nawet miejscowe gazety.

Dom Edwarda Schnacka - Alpinarium.

fot. Dawny dom Edwarda Schnacka w 2023 r.

Edward Schnack był również założycielem i długoletnim kustoszem Muzeum Miejskiego w Bielsku. W latach 1903–1906 zajmował się pozyskiwaniem środków na sfinansowanie pomysłu oraz zbieraniem przedmiotów o wartości historycznej. Uroczyste otwarcie Muzeum Miejskiego nastąpiło w 1906 roku. W latach 1912 – 1941 muzeum funkcjonowało w kamienicy Nr 10 przy rynku Starego Miasta. Do 1941 roku Schnack społecznie pełnił funkcję kustosza muzeum. Z własnych funduszy pozyskiwał eksponaty muzealne oraz pokrywał koszty ich renowacji. Niejednokrotnie w ich gromadzeniu pomagał mu wykonywany na co dzień zawód kominiarza, który wymagał sprawdzania instalacji kominowych, bardzo często na strychach i w piwnicach pełnych starych, zapomnianych okazów. Z własnych pieniędzy wykupywał dla muzeum odnaleziona rarytasy. Ten zasłużony dla Bielska człowiek zmarł w 1941 roku i został pochowany na Cmentarzu Ewangelickim przy ulicy Listopadowej. Nagrobek na jego grobie wykonany został z wielkich głazów, na pamiątkę jego botanicznej działalności.

Edward Schnack - Alpinarium.

Ogród Alpejski na Szyndzielni. Karta pocztowa: Bielitz – Beskidengebirge, Alpengarten. Autor: b.d. Wydawca: b.d. Rok: ok 1916. Źródło: Archiwum Allegro. Domena: publiczna.

Jak podają niektóre źródła, po zakończeniu II wojny światowej alpinarium na Szyndzielni zostało ograbione z najcenniejszych okazów przez profesora botaniki z Uniwersytetu Jagiellońskiego, który zabrał eksponaty w celach naukowych. W latach powojennych dewastacji uległo także alpinarium przydomowe. Dzisiaj w ogródku przy ulicy Sobieskiego nie ma już żadnych śladów wyjątkowej roślinności.

Dom Edwarda Schnacka i alpinarium – Bielsko-Biała, ul. Jana III Sobieskiego 14